Ο Αθλητικός Σύλλογος Πέραν ή Πέρα Κλουμπ ή Μπέγιογλουσπορ- Beyoğluspor, εδρεύει στην Κωνσταντινούπολη και αποτελεί έναν από τους δύο εναπομείναντες αθλητικούς ελληνικούς συλλόγους στην Τουρκία.
Σήμερα διατηρεί τμήματα πετοσφαίρισης, καλαθοσφαίρισης και ποδοσφαίρου σε ερασιτεχνικό επίπεδο.
Από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης ίδρυσαν μια σειρά από αθλητικούς συλλόγους και διοργάνωναν αθλητικές δραστηριότητες, όπως οι Πανκωνσταντινουπόλειοι Αγώνες.
Το 1877 ιδρύθηκε ο Αθλητικός Σύλλογος Ερμής στο Πέραν με σημαντική δραστηριότητα μέχρι το 1922, που αναγκάστηκε να διακόψει τη λειτουργία του από τις τουρκικές αρχές.
Ο Αθλητικός Σύλλογος Πέραν ιδρύθηκε το 1914, με το όνομα “Ελληνική Ομάδα Ποδοσφαίρου” και σύντομα ανέπτυξε σημαντική δραστηριότητα.
Με την εγκαθίδρυση της κεμαλικής Τουρκίας το 1922, αναγκάστηκε να αλλάξει την επίσημη ονομασία του σε Πέρα Σπορ Κουλουμπού (Pera Spor Kulübü) και αργότερα σε Μπέγιογλουσπορ (Beyoğluspor).
Η επίσημη ιστοσελίδα του συλλόγου δίνει ως έτος ίδρυσης το 1886, συνδέοντας τον με τον Ερμή, από τον οποίο αναφέρει ότι προήλθε κατόπιν μετονομασίας το 1914.
Ο σύλλογος συντηρούσε αρχικά δύο τμήματα, ποδοσφαίρου και γυμναστικής.
Αργότερα δημιουργήθηκαν τμήματα πάλης και πυγμαχίας, ενώ από το 1926 και έπειτα οργανώθηκαν τμήματα καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης.
Μέχρι τη χρονιά αυτή οι αθλητές του Συλλόγου χρησιμοποιούσαν το εγκαταλελειμμένο γυμναστήριο του Ερμή, όμως αργότερα ο Α.Σ. Πέραν μεταφέρθηκε στο κτίριο της Φιλόπτωχου Αδελφότητας Κυριών του Πέραν.
Κατά τη διάρκεια της ιστορία του, πολλά από τα τμήματα του Συλλόγου κατάφεραν να διακριθούν σε διάφορες διοργανώσεις.
Το τμήμα πετοσφαίρισης υπήρξε από τα κορυφαία στην Τουρκία τις δεκαετίες του 1940 και 1950, ενώ κέρδισε και το τουρκικό πρωτάθλημα κάποια έτη.
Το τμήμα ποδοσφαίρου κατέλαβε την 5η θέση στο τοπικό πρωτάθλημα της Κωνσταντινούπολης το 1945, ενώ στις αρχές της δεκαετίας του 1960 αγωνιζόταν στην τουρκική Σούπερ Λίγκα.
Καίριες υπήρξαν και οι προσπάθειες των προέδρων του, όπως οι: Γ. Χαλκούσης, Στρ. Κανάκης, Γ. Μουζάκης, Α. Τρίπος.
Επίσης πολλοί αθλητές διακρίθηκαν σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο, όπως ο παγκόσμιος πρωταθλητής στην Άρση Βαρών και τεχνικός της ελληνικής ολυμπιακής ομάδας, Χρήστος Ιακώβου.
Η πλειονότητα των φιλάθλων του Συλλόγου ήταν Έλληνες κάτοικοι της Πόλης.
Όμως ο Α.Σ. Πέραν έχασε προσωρινά μεγάλο μέρος τους λόγω της Φενερμπαχτσέ, την περίοδο που έπαιζε σε αυτήν ο Λευτέρης Αντωνιάδης, ελληνικής καταγωγής ποδοσφαιριστής και από τους καλύτερους παίκτες στην Τουρκία τις δεκαετίες 1950 και 1960.
Σήμερα ο Αθλητικός Σύλλογος Πέραν είναι ένας από τους δύο εναπομείναντες ελληνικούς αθλητικούς συλλόγους της Πόλης (ο άλλος είναι ο Α.Σ. Ταταούλων), με τμήματα πετοσφαίρισης, καλαθοσφαίρισης και ποδοσφαίρου σε ερασιτεχνικό επίπεδο.
Παράλληλα λειτουργεί με την ίδια ονομασία αθλητικός σύλλογος και στην Ελλάδα , που ιδρύθηκε από Έλληνες που κατάγονται από την Κωνσταντινούπολη.
Αναφορά στις ρίζες τους στο συγκεκριμένο σύλλογο έχουν κάνει η ΑΕΚ, ο ΠΑΟΚ, ο Α.Σ. Πέρα και η Πέρα Κλουμπ, ως προς τους συλλόγους που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και μάλιστα έχουν πραγματοποιήσει συναντήσεις και διατηρούν σχέσεις.
To έμβλημά της ΑΕΚ και του ΠΑΟΚ είναι ο Δικέφαλος Αετός του Βυζαντίου, με ανοικτά φτερά των κιτρινόμαυρων, με κλειστά των ασπρόμαυρων ( αρχικά υπήρχε το τετράφυλλο τριφύλλι και το πέταλο).
Ο ΠΑΟΚ απορρόφησε στις τάξεις του, την ΑΕΚ Θεσσαλονίκης τον Μάρτιο του 1929.
Άρθρο του Αχμέτ Τανσέλ, 9 Μαϊου 2014
Το ποδόσφαιρο που ήταν ξενόφερτο στα Οθωμανικά εδάφη αγαπήθηκε πάρα πολύ και παρακολουθήθηκε με ενδιαφέρον από τους Μουσουλμάνους Τούρκους νέους.
Γιατί όμως δεν έπαιζαν ποδόσφαιρο οι Μουσουλμάνοι Οθωμανοί παρόλο που το αγαπούσαν τόσο πολύ;
Ο λόγος γιατί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία υπό την επίδραση του δεσποτισμού, το ποδόσφαιρο ως ξενόφερτη-άπιστη (γκιαούρ) εφεύρεση απαγορευόταν αυστηρά στους Μουσουλμάνους Τούρκους νέους κι όποιος τολμούσε καταδικαζόταν σε φάλαγγα (κτύπημα στις φτέρνες- μέθοδος σωματικού σωφρονισμού).
Όμως οι Οθωμανοί νέοι είχαν ήδη εμβολιαστεί μέχρι το κόκαλο με το γλυκό αυτό μικρόβιο.
Με πλαστές ταυτότητες αλλοδαπών εμφανίζονταν στις ομάδες των μη μουσουλμάνων.
Οι δικοί μας Αχμέτ, Μεχμέτ με πλαστές ταυτότητες και φορώντας σταυρό στον λαιμό μετονομάζονταν σε Γιώργο και Αγκόπ.
Η κωμικοτραγική μεριά της υπόθεσης ήταν ότι οι νέοι μετά τον αγώνα αφαιρούσαν τον σταυρό από το λαιμό, πήγαιναν για ντους και αμέσως στο δρόμο για το τζαμί.
Οι ομάδες των Ρωμιών οι Κουρτουλούσπορ και Ερμής, των Αρμενίων η Ταξίμσπορ και των Εβραίων το Ματζάμπι, ήταν οι πιο ισχυρές της εποχής.
Στις αρχές του 1900 άρεται η απαγόρευση και οι σύντροφοι του Ατατούρκ ιδρύουν τον πρώτο επίσημο αθλητικό σύλλογο, τον Οθωμανικό Αθλητικό Σύλλογο Μπεσίκτας. Το ποδόσφαιρο, εισήλθε στο σώμα του Συλλόγου το 1910.
Εκείνη την εποχή οι μη μουσουλμανικές ομάδες διεξήγαγαν τις Κυριακές αγώνες μεταξύ τους και έτσι δημιούργησαν το Πρωτάθλημα της Κυριακής. Ωστόσο, αργότερα οι τουρκικές ομάδες που ιδρύθηκαν όπως η Γαλατασαράι, η Φενέρμπαχτσε, καθιέρωσαν το Πρωτάθλημα της Παρασκευής με τους αγώνες που γίνονταν μεταξύ τους.
Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των μη μουσουλμανικών ομάδων που συμμετείχαν στο Πρωτάθλημα της Κυριακής.
Το 1910, η Μπεσίκτας -που χάρη στον Κύριο Σερέφ ιδρύθηκε το τμήμα ποδοσφαίρου, φυσικά θέλησε να συμμετάσχει στο Πρωτάθλημα της Παρασκευής μαζί με τις άλλες τουρκικές ομάδες, αλλά για άγνωστο λόγο αντιτίθενται εντελώς η Γαλατασαράι και η Φενέρμπαχτσε.
‘Ετσι αναγκαστικά η Μπεσίκτας παίρνει μέρος στο πρωτάθλημα των μη μουσουλμανικών ομάδων, στο Πρωτάθλημα της Κυριακής και κατά το δεύτερο έτος γίνεται ο αήττητος πρωταθλητής.
Τώρα καταλάβατε για είχαν αντίρρηση η Γαλατασαράι και η Φενέρμπαχτσε;
Δεν πειράζει, κανένα πρόβλημα.
Ήδη η Μπεσίκτας έχει εκδικηθεί και τις δυο ομάδες, στο Πρωτάθλημα της Ιστανμπούλ που δημιουργήθηκε αργότερα.
Από της 13 Νοεμβρίου 1918 μέχρι της 6 Οκτωβρίου 1923, η Κωνσταντινούπολη ήταν υπό κατοχή.
Στους αγώνες που διεξήχθησαν κατά την περίοδο αυτή οι διαιτητές συμπεριφερόταν καλύτερα στις μη μουσουλμανικές ομάδες.
Ο τουρκικός λαός που δεν ήταν συνηθισμένος στην σκλαβιά, ενοχλήθηκε πολύ από την κατάσταση αυτή.
Σιγά σιγά στα Οθωμανικά εδάφη δυνάμωνε το εθνικιστικό κίνημα.
Από την κατάσταση αυτή επηρεάστηκε ο μη μουσουλμανικός λαός και οι μη μουσουλμανικές ομάδες.
Η ομάδα των Ρωμιών, ο Ερμής ιδρύθηκε το 1886.
Το 1914 μετονομάστηκε σε Πέρα.
Στις 6 Οκτωβρίου 1923 μετά την κατοχή της Κωνσταντινούπολης το Πέρα αισθανόταν άβολα, έτσι με το πρόσχημα ενός τουρνουά ποδοσφαίρου στη Γαλλία εγκατέλειψε τη χώρα.
Μετά την Συνθήκη της Λωζάνης άρχισε η ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας.
Οι Ρωμιοί της Τουρκίας μεταφέρονταν στην Ελλάδα και οι Τούρκοι της Ελλάδας μεταφέρονταν στην Τουρκία.
Μόνο στους Ρωμιούς της Κωνσταντινούπολης δόθηκαν προνόμια διότι η καρδιά του εμπορίου της Κωνσταντινούπολης ήταν οι μη μουσουλμάνοι.
Η ομάδα Πέρα που εγκατέλειψε τη χώρα με πρόσχημα το τουρνουά ποδοσφαίρου στη Γαλλία, δεν θα επέστρεφε ξανά στη χώρα μας.
Μετά το τουρνουά πήγε μόνιμα στην Ελλάδα.
Πέρα, είναι η ονομασία της σημερινής περιοχής Μπέηογλου και πήρε την ονομασία αυτή μετά την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας.
Οι Ρωμιοί του Πέρα που έμειναν πίσω, προς ανάμνηση της ομάδας τους που έφυγε στην Ελλάδα, το 1923 ίδρυσαν τον Μπέηογλουσπορ (Αθλητικός Σύλλογος του Πέρα).
Την ομάδα Τάξιμσπορ της αρμένικης κοινότητας, την θεωρούσαν αντίπαλο τους.
Ο Καντίρ Αϊτάτς και κάποιο διάστημα ο Λευτέρης Κιουτσούκαντωνιαδης φόρεσαν τη φανέλα του Μπέηογλουσπορ.
Το Μπέηογλουσπορ ήταν το καμάρι της Ρωμαίικης κοινότητας.
Μερικοί από τους Πέραληδες που μετανάστευσαν στην Ελλάδα ίδρυσαν το 1924 την ΑΕΚ και μερικοί, το 1926 το ΠΑΟΚ.
Τα αρχικά της ΑΕΚ σημαίνουν Αθλητική Ένωση Κωνσταντινουπόλεως.
Τα χρώματα της είναι κίτρινο-μαύρο και το σύμβολο της είναι ο βυζαντινός αετός.
Καλά, νομίζετε ότι η ΑΕΚ ησύχασε αφ’ ότου μετανάστευσε από την Πόλη;
Όχι βέβαια.
Οι οπαδοί του Παναθηναϊκού , τους αποκαλούσαν «Τουρκόσπορους» επειδή ήρθαν από την Πόλη.
Όπως ακριβώς συνέβη και με τους οπαδούς της Celta Vigo που αποκαλούσαν «Τούρκους» τους οπαδούς της Deportivo La Coruna.
Και οι οπαδοί της ΑΕΚ έχουν υιοθετήσει αυτό το παρατσούκλι.
Ο Λευτέρης Κιουτσούκαντωνιαδης είχε κερδίσει την αγάπη των οπαδών της ΑΕΚ, παρ’ όλο που συμμετείχε μόνο σε 5 αγώνες της ΑΕΚ.
Ας έλθουμε στην ομάδα του ΠΑΟΚ, η οποία ιδρύθηκε δυο χρόνια μετά την ΑΕΚ δηλαδή το 1926.
Ο Πανθεσσαλονίκειος Αθλητικός Όμιλος Κωνσταντινουπολιτών.
Τα χρώματα της είναι μαύρο-άσπρο, όπου το μαύρο συμβολίζει την μετανάστευσή τους από την Πόλη, το άσπρο δε την ελπίδα.
Παρά το γεγονός ότι τα χρώματα και το σύμβολο της ομάδας μοιάζουν με της Μπεσίκτας, δεν είναι εκατό τοις εκατό σίγουρο ότι τον ΠΑΟΚ ίδρυσαν οι μετανάστες από το Πέρα που συμπαθούσαν πολύ την Μπεσίκτας.
Η ομοιότητα αυτή με τον ΠΑΟΚ έφερε πολύ κοντά τους οπαδούς του ΠΑΟΚ και της Μπεσίκτας.
Αν δεν υπήρχε η περίοδος του πολέμου, της κατοχής και της ανταλλαγής, πιθανότατα το Μπέηογλουσπορ θα γινόταν η τέταρτη μεγαλύτερη ομάδα της Κωνσταντινούπολης. Ποιος ξέρει…
