Οι Μαπούτσε είναι ιθαγενής φυλή που κατοικεί σε περιοχές της κεντρικής, νότιας Χιλής, καθώς και της νοτιοδυτικής Αργεντινής, συμπεριλαμβονομένου και σημεία της σημερινής Παταγονίας.
Οι ίδιοι αποκαλούνται ‘Μαπούτσε’, ενώ την ονομασία ‘Αραουκάνοι’ την έλαβαν από τους Ισπανούς αποίκους τον 16ο αιώνα.
Κάποτε η επιρροή τους επεκτεινόταν από τον ποταμό Ακονκάγκουα μέχρι το Χιλιανό Αρχιπέλαγος και επεκτάθηκε αργότερα ανατολικότερα μέχρι την αργεντίνικη πάμ-πα(πεδιάδα).
Σήμερα αποτελούν το 9% του πληθυσμού της Χιλής και το 80% από τους ινδιάνους που ζουν στην Χιλή.
Είναι συγκεντρωμένοι κυρίως στην περιφέρεια της Αραουκανίας. Πολλοί όμως μεταναστεύουν στο Σαντιάγο για οικονομικούς λόγους. Συνολικά αριθμούν ένα εκατομμύριο άτομα.
Κατά την προκολομβιανή περίοδο ήρθαν αντιμέτωποι με τους Ίνκας, από τον βορρά, οι οποίοι απέτυχαν με αλλεπάλληλες προσπάθειες να κατακτήσουν την γη τους. Αργότερα, οι Ισπανοί κονκισταδόροι, από τον 16ο αιώνα, αντιμετώπισαν τρομερές δυσκολίες στην προσπάθειά τους να τους υποτάξουν.
Το 1553 αποτυχημένες ισπανικές επιθέσεις κατέληξαν στο θάνατο του Πέδρο ντε Βαλδίβια και στην καταστροφή πολλών βασικών αποικιακών οικισμών.
Οι Μαπούτσε δεν καταλήφθηκαν από τους Ισπανούς και παρέμειναν ανεξάρτητοι ως το 1883, οπότε και έγιναν τμήμα του κράτους της Χιλής.
Κατά την περίοδο της δικτατορίας του Αουγούστο Πινοσέτ πραγματοποιήθηκαν μαζικές διώξεις εναντίον τους.
Μαρσέλο Σάλας, ο Χιλιανός Ματαντόρ!
Το ”Χιλιανό Φαινόμενο” όπως ονομάστηκε.
Σπουδαίος επιθετικός!
Δυνατός και επίμονος, με καλή τεχνική, που ήταν γνωστός για το επιδέξιο άγγιγμα με το αριστερό του πόδι, καθώς και για την αεροδυναμική του ικανότητα, δείγμα του ότι ο Καναβάρο, τον θεωρούσε τον πιο δυνατό αντίπαλο στην μονομαχία για κεφαλιά…
Και ”στεκόταν” στον αέρα και ήταν πολύ δυνατός σωματικά.
Έπαιξε με την εθνική ομάδα ποδοσφαίρου της Χιλής στο Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου του 1998 στη Γαλλία, όπου σημείωσε τέσσερα γκολ σε τέσσερις αγώνες, οδηγώντας την ομάδα του στον δεύτερο γύρο της διοργάνωσης.
“Το να είσαι Μαπούτσε στη Χιλή, σημαίνει να αγαπάς την γη που κληρονόμησες, σημαίνει να είσαι πολεμιστής.
Ένας λαός που πάντα πολεμούσε εναντίον των Ισπανών, αλλά που στο τέλος περιορίστηκε στις εφεδρείες.
Ποτέ δεν τα παρατήσαμε.
Είμαστε σκληροί άνθρωποι, δεν κρυβόμαστε, επιτιθόμαστε.
Με την πρώτη μεγάλη μεταγραφή στην Ευρώπη,στην Λάτσιο, αγόρασα ένα σπίτι στους δικούς μου, αγόρασα ένα για μένα, αγόρασα λίγη γη, αλλά για τα υπόλοιπα είμαι τόσο νέος και τα πολλά λεφτά τα κρατάω ακόμα στην τράπεζα.
Κι αν ονειρεύομαι.. πάντα έχω στο μυαλό μου τον μεγάλο ποδοσφαιριστή Γκαρίντσα, που πέθανε φτωχός και μεθυσμένος, με τόσες γυναίκες που μάλωναν στην κηδεία του.”
Μαρσέλο Σάλας