Στο μακρινό 1902 σ’ένα χωράφι στα περίχωρα της Γένοβα διεξήχθη ένας ποδοσφαιρικός αγώνας, ο οποίος έμελλε να είναι η αρχή μιας μεγάλης αντιπαλότητας που κράτησε κ κρατά ακόμα στον χρόνο.
Ήταν το πρώτο ‘Derby della Lanterna’ με αντίπαλες τις δυο ομάδες της πόλης.
Την ήδη 4 φορές πρωταθλήτρια Ιταλίας ‘Genoa’ με την νεοσύστατη ‘Andrea Doria’.
Η ‘Andrea Doria’ είχε ιδρυθεί λίγο καιρό πριν από έναν ενθουσιώδη νεαρό ονόματι Francesco Cali γεννημένο στην Γενεύη από Σικελούς γονείς.
Μια νέα εποχή άρχισε για το ποδόσφαιρο της Λιγουρίας με την νέα ομάδα που ξεχώριζε για την γαλανόλευκη εμφάνιση, αλλά και την αγωνιστική διάθεση της αφού το 1907 κατόρθωσε και απέκλεισε την Τζενόα από τους τελικούς του πρωταθλήματος.
Και ενώ Genoa και Andrea Doria ανταγωνιζόντουσαν, στην πόλη αλλά κ στο Ιταλικό πρωτάθλημα, στις παρυφές της πόλης ιδρύεται από μια ομάδα ορμητικών νεαρών σπουδαστών το ποδοσφαιρικό τμήμα της ‘Δημοτικής Γυμναστικής Εταιρείας Sampierdarenese’ (Societa Ginnastica Comunale Sampierdarenese).
Ήταν τόσο εκπληκτική η πρόοδος της ομάδας που σε λιγότερο από μια δεκαετία ’Τα ξαδέρφια έξω από την πόλη’, όπως κοροϊδευτικά τους ονόμασαν, φτάνουν να πρωταγωνιστούν στο Ιταλικό πρωτάθλημα, μάλιστα το 1922 το έχασαν μετα από σκληρή μάχη τριών αγώνων από την Novese.
Η λευκή φανέλα της είχε μια παχιά κόκκινη και μια μαύρη οριζόντιες ρίγες και το πνεύμα της μέσα στο γήπεδο ήταν ενδεικτικό της περιοχής.
Σκληροτράχηλοι, ανυποχώρητοι και μαχητικοί ποδοσφαιριστές που έδιναν περηφάνια και ικανοποίηση στους κατοίκους του τόπου, λιμενεργάτες και εργάτες εργοστασίων, κυρίως.
Από το 1922 στην Ιταλία ήταν στην εξουσία ο Μουσολινι με τους φασίστες του.
Το φασιστικό καθεστώς ξεκίνησε μια πολεοδομική επιχείρηση με σκοπό την γέννηση της ‘Grande Genova’, που επαναπροσδιόρισε τα σύνορα της πόλης και ενσωμάτωσε την Sampierdarena στον δήμο της Genova.
Επέβαλλε δε την συγχώνευση των ομάδων της ‘Sampierdarenese’ και ‘Andrea Doria’, αφήνοντας περίλυπους τους οπαδούς των δυο ομάδων που είδαν τις αγαπημένες τους ομάδες να διαγράφονται με γραφειοκρατικές και συνοπτικές διαδικασίες.
Η νέα επιβληθείσα ομάδα είχε το ηχηρό όνομα Dominante (Κυρίαρχος), μια κακόγουστη μαύρη φανέλα με πράσινα πέτα και κανένα λαϊκό έρεισμα, μένοντας στην απομόνωση.
Η συνέχεια για την νέα ομάδα ήταν ακόμα χειρότερη, στερημένη από οπαδούς, φίλους, ποδοσφαιρική παρουσία, κατρακύλησε στην τρίτη κατηγορία με συνεχείς συζητήσεις για νέες συγχωνεύσεις, αλλαγές ονόματος, μια κατάσταση που είχε αποπροσανατολίσει τους πάντες. Τότε πήρε την κατάσταση στα χέρια του ένας από τους ιδρυτές της Sampierdarenese ο Luigi Cornetto, ο οποίος με τις πρώτες κινήσεις του επανάφερε την ηρεμία στην ομάδα.
Όταν δε του τηλεφώνησε ο φασίστας γραμματέας να του πει να σωθεί η ‘Λιγουρία’ το νέο όνομα του ‘Κυρίαρχου’, του απάντησε περήφανα.
‘Μα τι λες;
Το πολύ – πολύ να σώσω την ‘Sampierdarenese’.
Μια απάντηση που θεωρήθηκε πράξη αντίστασης και έδωσε τιμή, περηφάνια και ικανοποίηση στον κόσμο της ομάδας που είδαν με συγκίνηση την ομάδα τους να επανέρχεται.
Ήρθε ο χρόνος όμως που μια λαίλαπα κτύπησε την Ιταλία, την Ευρώπη, τον κόσμο όλο.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος.
Η Γένοβα, μεγάλο λιμάνι που δέσποζε στην Δυτική Μεσόγειο και βιομηχανική πόλη, κτυπήθηκε άγρια από βομβαρδισμούς.
Όταν άρχισε ο κόσμος να επανέρχεται με το πέρας του πολέμου, στην κατεστραμμένη γεμάτη ερείπια πόλη, το ποδόσφαιρο έδινε μια διέξοδο στον ταλαιπωρημένο πληθυσμό.
Στην πόλη βρέθηκαν τρεις ομάδες.
Η ‘Genoa’, η ‘Andrea Doria, η Sampierdarenese , γεγονός που έδειχνε την μεγάλη παράδοση της πόλης στο ποδόσφαιρο, που συμμετείχαν στην Serie A (Το πρωτάθλημα διεξαγόταν σε δυο ομίλους λόγω δυσκολιών μετακίνησης στην ερειπωμένη χώρα).
Οι δυσκολίες ήταν ανυπέρβλητες και οι τρεις ομάδες υψηλού επιπέδου στην πόλη πολλές. Έτσι δειλά – δειλά και δίχως άνωθεν εντολής, για ρεαλιστικούς λόγους ωρίμασε η ιδέα της συγχώνευσης μεταξύ Andrea Doria και Sampierdarenese.
Γίνανε διαβουλεύσεις, με θετική διάθεση από αμφότερες τις πλευρές και έπειτα από κάποιο διάστημα ετέθη το θέμα του ονόματος.
Doria-Samp η Samp-Doria??
Ομοσπονδία και εφημερίδες καλοβλέπαν το πρώτο, όμως φάνηκε πως οι περισσότεροι προτιμούσαν το εύηχο ‘Samp-Doria’.
Τελευταίο και ασήκωτο το θέμα της φανέλας και των χρωμάτων της.
Πως να συνταιριάξεις το γαλάζιο, με το λευκό και τις δυο, μαύρη και κόκκινη ρίγες σε μια φανέλα;
Το σχέδιο όμως που ήρθε στην επιφάνεια ήταν άκρως εντυπωσιακό, ένα ντιζάιν φανέλας πολύ μπροστά από την εποχή του, ένας σχεδιασμός από τους ομορφότερους παγκοσμίως. Στο γαλάζιο της Andrea Doria ετέθη μια οριζόντια παχιά λευκή ρίγα, την οποία διέτρεχαν δυο μικρότερες μια μαύρη κ μια κόκκινη.
Στο κέντρο της τοποθετήθηκε το οικόσημο της Δημοκρατίας της πόλης της Genova, θυμίζοντας έτσι τις βαθιές ρίζες της πόλης στην θάλασσα, στην ναυτιλία, στην εμπορική ισχύ της.
Ένα αριστούργημα αθλητικού ντιζάιν που παρουσιάστηκε στον λαό της πόλης, κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή και μετα ξέσπασαν όλοι σε επιδοκιμασίες κ χειροκροτήματα.
Ήταν η Sampdoria!